Na podstawie rekomendacji krajowych i międzynarodowych gremiów (Zespół ds. Szczepień Ochronnych, PTEiLChZ, WHO, EMA/ETF) Minister Zdrowia zapowiada zapewnienie bezpłatnych, zalecanych szczepień przeciw COVID-19 w sezonie 2025/2026. Dla placówek oznacza to konieczność szybkiego przygotowania organizacyjnego i komunikacyjnego.
#### Komunikat Ministra Zdrowia 2025/2026 – kluczowe założenia i kontekst epidemiologiczny
– Zgodnie z komunikatem resortu zdrowia, w sezonie 2025/2026 szczepienia przeciw COVID-19 będą dostępne jako bezpłatne, zalecane świadczenie.
– Podstawą decyzji są: rekomendacje Zespołu ds. Szczepień Ochronnych z 27 sierpnia 2025 r., Wytyczne PTEiLChZ na 2025 r., zalecenia WHO oraz oceny Grupy zadaniowej ds. sytuacji nadzwyczajnych (ETF) przy EMA.
– Na moment publikacji brak pełnych danych operacyjnych dotyczących harmonogramu dostaw, listy preparatów, dokładnej kwalifikacji populacji, szczegółów rozliczeń i kodów sprawozdawczych. Placówki powinny przygotować procesy tak, aby szybko wdrożyć oficjalne wytyczne po ich ogłoszeniu.
Źródło: gov.pl – Komunikat nr 38 Ministra Zdrowia (adres opublikowany przez MZ: https://www.gov.pl/web/zdrowie/komunikat-nr-38-ministra-zdrowia-w-sprawie-realizacji-szczepien-przeciw-covid-19-w-sezonie-20252027).
Uwaga: MZ w przeszłości aktualizowało treści i adresy komunikatów; zalecamy śledzić stronę źródłową dla najświeższych informacji.
#### Szczepienia przeciw COVID-19 2025/2026 – co już wiemy, czego jeszcze nie wiemy
Co jest potwierdzone:
– Szczepienia będą bezpłatne i zalecane w skali populacyjnej w sezonie 2025/2026.
– Decyzja opiera się na aktualnych rekomendacjach krajowych i międzynarodowych instytucji.
Co najpewniej zostanie doprecyzowane przez MZ/NFZ:
– Jakie preparaty będą dostępne (warianty zaktualizowane do obecnie dominujących linii wirusa).
– Docelowe grupy priorytetowe (historcznie były to m.in. osoby starsze, z chorobami przewlekłymi, w immunosupresji, kobiety w ciąży, pracownicy ochrony zdrowia).
– Model kwalifikacji (kwalifikacja lekarska lub upoważniony personel – zgodnie z obowiązującymi przepisami) i wymagane dokumenty.
– Tryb kierowania (e-skierowanie automatyczne vs. wystawiane) oraz ścieżki zapisów (np. e-Rejestracja, IKP, infolinia).
– Zasady przechowywania i dystrybucji (standardy łańcucha chłodniczego zgodnie z ChPL konkretnego preparatu).
– Sposób rozliczeń z NFZ, kody świadczeń/sprawozdawczości i stawki – obecnie brak oficjalnych danych.
#### Organizacja punktów szczepień przeciw COVID-19 – wytyczne operacyjne dla placówek
– Infrastruktura: przygotowanie miejsca kwalifikacji, stanowiska szczepień oraz strefy obserwacji pozabiegowej, z dostępem do zestawu przeciwwstrząsowego i środowiska aseptycznego.
– Łańcuch chłodniczy: zapewnienie certyfikowanych lodówek medycznych, rejestratorów temperatury i procedur monitoringu; procedury alarmowe na wypadek odchyleń temperatury. Parametry należy dostosować do ChPL finalnie wskazanych preparatów.
– Personel: lekarze/lekarki do kwalifikacji (jeśli wymagane), pielęgniarki/położne/ratownicy z uprawnieniami do wykonywania szczepień; aktualne szkolenia BLS i w zakresie postępowania w NOP.
– Dokumentacja i systemy: gotowość do pracy w gabinet.gov.pl lub innym systemie zintegrowanym z P1, przygotowane wzory zgód, ankiet kwalifikacyjnych oraz proces raportowania szczepienia i ewentualnych NOP zgodnie z przepisami.
– Logistyka dostaw: wyznaczona osoba odpowiedzialna za zamówienia, przyjęcia, rejestr partii i dat ważności, rotację zapasów (FEFO).
– Bezpieczeństwo: procedury identyfikacji pacjenta, weryfikacji przeciwwskazań, kwalifikacji klinicznej, obserwacji po szczepieniu i zgłaszania działań niepożądanych.
#### Kwalifikacja do szczepień przeciw COVID-19 – rekomendacje i praktyka
– W oczekiwaniu na finalne wytyczne MZ stosuj obecnie obowiązujące zasady kwalifikacji do szczepień ochronnych: wywiad, ocena przeciwwskazań, poinformowana zgoda, dokumentacja medyczna.
– Zachowaj szczególną ostrożność u osób z ciężkimi reakcjami alergicznymi w wywiadzie oraz w sytuacjach zaostrzeń chorób przewlekłych – decyzja po analizie ryzyka i korzyści.
– W placówce zapewnij ścieżkę konsultacyjną dla pacjentów złożonych (np. onkologicznych, w immunosupresji).
#### Dokumentacja medyczna i sprawozdawczość – szczepienia COVID-19 2025/2026
– Rejestracja szczepień w systemie P1 (za pośrednictwem gabinet.gov.pl lub oprogramowania gabinetowego) zgodnie z obowiązującymi standardami.
– Raportowanie NOP do właściwych organów zgodnie z przepisami – ścieżki i formularze pozostają bez zmian do czasu nowych komunikatów.
– Zachowanie zgodności RODO: minimalizacja danych, właściwe podstawy przetwarzania, kontrola dostępów, rejestry czynności przetwarzania.
#### Komunikacja z pacjentami – zalecane szczepienia przeciw COVID-19 2025/2026
– Jasny przekaz: szczepienia są bezpłatne i zalecane; podkreśl korzyści zdrowotne, szczególnie dla osób z grup ryzyka ciężkiego przebiegu choroby.
– Kanały: strona www placówki, media społecznościowe, SMS/IKP (jeśli dostępne), infolinia.
– Materiały: aktualizowane FAQ, infografiki nt. kwalifikacji, przeciwwskazań i możliwych działań niepożądanych; informacja o sposobie zapisów i wymaganych dokumentach.
– Zarządzanie popytem: rezerwacja online z buforami czasowymi, okna szczepień w godzinach dopasowanych do pacjentów pracujących, priorytety dla grup wysokiego ryzyka (jeśli zostaną oficjalnie wskazane).
#### Planowanie zasobów i logistyki – dostępność szczepionek i harmonogramy
– Scenariuszowo przygotuj harmonogram na 8–12 tygodni od startu kampanii, z możliwością skalowania liczby zespołów szczepiących w szczytowych tygodniach.
– Opracuj plan awaryjny na opóźnienia dostaw: listy oczekujących, przypomnienia SMS, elastyczna zamiana terminów.
– Stwórz proste KPI operacyjne: odsetek niewykorzystanych dawek, frekwencja na wizytach, czas obsługi pacjenta, odsetek NOP (bez wartości docelowych – monitoruj trend).
#### Jakość i bezpieczeństwo – standardy w punktach szczepień COVID-19
– Audyty wewnętrzne gotowości: check-listy dzienne i tygodniowe (sprzęt, chłodnictwo, zapasy, dokumentacja, szkolenia).
– Symulacje zdarzeń krytycznych: postępowanie w anafilaksji, awarii prądu, utracie łańcucha chłodniczego.
– Analiza zdarzeń niepożądanych i skarg pacjentów – pętla doskonalenia.
#### Kadry i szkolenia – kompetencje przy szczepieniach przeciw COVID-19
– Upewnij się, że personel posiada aktualne uprawnienia do kwalifikacji i wykonywania szczepień oraz szkolenia z BHP, postępowania z odpadami medycznymi i RODO.
– Zapewnij krótkie refreshery: technika iniekcji, postępowanie w NOP, zasady utylizacji, obsługa systemów P1/gabinet.gov.pl.
– Ustal zastępstwa i elastyczne grafiki, aby utrzymać ciągłość punktu szczepień.
#### Finanse i rozliczenia – czego oczekiwać od NFZ (ostrożnie, do potwierdzenia)
– Najprawdopodobniej rozliczanie będzie odbywać się w ramach dedykowanych produktów rozliczeniowych/świadczeń, jak w poprzednich sezonach, lecz brak na dziś oficjalnych stawek i kodów.
– Zabezpiecz wewnętrzny kosztorys uwzględniający personel, materiały jednorazowe, chłodnictwo, czas administracyjny i komunikację, aby ocenić opłacalność i planować moce.
– Monitoruj komunikaty NFZ/MZ; przygotuj system do aktualizacji słowników i integracji sprawozdawczej.
#### Ryzyka prawne i compliance w realizacji zalecanych szczepień
– Procedury zgód i informowania pacjenta: materiały zgodne z aktualnym ChPL użytego preparatu.
– Przeciwwskazania i kwalifikacja: decyzja medyczna udokumentowana w historii zdrowia i choroby.
– Ochrona danych: minimalny niezbędny zakres danych, zgodność z przepisami o dokumentacji medycznej i RODO, procedury upoważnień i incydentów.
#### Dlaczego to ważne dla placówek
– Ochrona zdrowia pacjentów i personelu: redukcja ryzyka ciężkich przebiegów choroby i absencji.
– Kontynuacja opieki: mniej przerw w leczeniu planowym wynikających z fal zachorowań.
– Wizerunek i zaufanie: placówka przygotowana merytorycznie i organizacyjnie wzmacnia relacje z pacjentami i społecznością lokalną.
– Dywersyfikacja działalności: możliwość pozyskania finansowania za świadczenia szczepienne (po ogłoszeniu zasad rozliczeń).
– Zgodność z polityką zdrowia publicznego: realizacja zaleceń MZ, WHO i EMA wpływa na wyniki populacyjne i cele zdrowotne.
#### Co zrobić teraz (checklista)
– Monitoruj komunikaty:
– Dodaj do obserwowanych: strona MZ (sekcja komunikatów), NFZ, GIS, PTEiLChZ.
– Wyznacz osobę odpowiedzialną za aktualizację wytycznych i natychmiastowe wdrożenia.
– Przygotuj infrastrukturę:
– Zweryfikuj łańcuch chłodniczy (sprzęt, rejestratory, procedury alarmowe).
– Zorganizuj stanowiska kwalifikacji, szczepień i obserwacji.
– Zabezpiecz personel:
– Sprawdź uprawnienia, zorganizuj krótkie szkolenia przypominające.
– Ustal grafiki i zastępstwa na okres wzmożonego popytu.
– Uporządkuj dokumentację i systemy:
– Przygotuj wzory zgód, ankiet kwalifikacyjnych i procedur NOP.
– Przetestuj integrację z P1/gabinet.gov.pl; zaktualizuj słowniki.
– Zaplanuj logistykę i zakupy:
– Materiały jednorazowe, środki ochrony, pojemniki na odpady, środki dezynfekcyjne.
– Procedury przyjęcia dostaw i rejestru partii/daty ważności.
– Opracuj komunikację z pacjentami:
– Strona www z sekcją „Szczepienia przeciw COVID-19 2025/2026”.
– Szablony SMS/e-mail, FAQ, infolinia; przygotuj zapisy online/telefoniczne.
– Zarządzaj ryzykiem i jakością:
– Check-listy dzienne/tygodniowe, scenariusze awaryjne (anafilaksja, awaria prądu).
– Harmonogram mini-audytów gotowości w pierwszych tygodniach kampanii.
– Finanse i rozliczenia:
– Przygotuj wstępny budżet i wskaźniki wykorzystania zasobów.
– Śledź komunikaty NFZ w sprawie stawek i kodów – wdrożenie niezwłocznie po ogłoszeniu.
#### Podsumowanie – szczepienia przeciw COVID-19 2025/2026 a gotowość placówek medycznych
Sezon 2025/2026 przynosi kontynuację bezpłatnych, zalecanych szczepień przeciw COVID-19. Chociaż szczegóły operacyjne (preparaty, zasady rozliczeń, harmonogram) wymagają doprecyzowania przez MZ i NFZ, placówki już dziś mogą przygotować infrastrukturę, personel, dokumentację oraz plan komunikacji. Dobra organizacja na starcie kampanii przekłada się na bezpieczeństwo pacjentów, mniejszą liczbę zakłóceń świadczeń i sprawne wykorzystanie dostępnych zasobów.
Ważne: aktualizuj procedury niezwłocznie po publikacji szczegółowych wytycznych Ministerstwa Zdrowia i właściwych instytucji.