Rejestr Onkologii i Hematologii Dziecięcej trafi do Krajowego Rejestru Nowotworów? W Sejmie argumenty za i przeciw.
#### W Sejmie: argumenty za i przeciw integracji Rejestru Onkologii i Hematologii Dziecięcej z Krajowym Rejestrem Nowotworów
Dyskusja parlamentarna dotyczy propozycji włączenia danych o nowotworach wieku rozwojowego do Krajowego Rejestru Nowotworów (KRN). Zgodnie z doniesieniami medialnymi, podnoszone są zarówno korzyści integracji, jak i ryzyka wynikające z odmienności onkologii dziecięcej od onkologii dorosłych. Na moment publikacji brak pełnej publicznej dokumentacji przebiegu posiedzenia i zaprezentowanych analiz – wnioski poniżej oparto ostrożnie na materiale źródłowym i doświadczeniach systemowych.
Najczęściej wskazywane argumenty „za”:
– spójny obraz epidemiologiczny nowotworów w Polsce (jeden państwowy rejestr referencyjny),
– lepsze planowanie polityk zdrowotnych, map potrzeb i finansowania,
– jednolite standardy jakości i bezpieczeństwa danych, jeden kanał raportowania, mniejsze ryzyko duplikacji,
– możliwość łatwiejszego raportowania międzynarodowego i porównań.
Najczęściej wskazywane argumenty „przeciw”:
– specyfika kliniczna i klasyfikacyjna onkologii dziecięcej (inne jednostki, przebiegi, standardy oceny),
– odrębne narzędzia i słowniki danych (np. klasyfikacje stosowane w onkologii pediatrycznej),
– ryzyko uśredniania lub utraty wrażliwych wskaźników, jeśli systemy walidacji KRN nie zostaną dostosowane,
– dodatkowe obciążenie sprawozdawcze i ryzyko opóźnień w raportowaniu wynikające z migracji i harmonizacji.
#### Rejestr Onkologii i Hematologii Dziecięcej – specyfika danych pediatrycznych
Onkologia dziecięca i dorosła to dwa różne światy – różnią się epidemiologią, biologią nowotworów, ścieżką diagnostyczno-terapeutyczną oraz sposobem klasyfikowania rozpoznań. W rejestrach pediatrycznych kluczowe są:
– odrębne profile jednostek chorobowych i rzadkość występowania,
– potrzeba ujęcia długookresowych wyników leczenia i następstw terapii,
– bardziej szczegółowe informacje o protokołach terapeutycznych i badaniach klinicznych,
– inne układy klasyfikacyjne stosowane do celów epidemiologicznych (np. klasyfikacje specyficzne dla wieku rozwojowego).
Bez właściwego mapowania słowników i konstrukcji dedykowanych reguł walidacji, przeniesienie tych danych do systemu zaprojektowanego pod onkologię dorosłych może prowadzić do zafałszowań lub luki informacyjnej.
#### Krajowy Rejestr Nowotworów – zakres, cele i ograniczenia
KRN pełni funkcję państwowego rejestru nowotworów złośliwych, kluczowego dla monitorowania zachorowalności, umieralności i przeżyć. Jego mocną stroną są: ogólnokrajowy zasięg, ustawowe umocowanie, standardy bezpieczeństwa oraz rola w raportowaniu publicznym. Ograniczeniem – z perspektywy onkologii dziecięcej – może być:
– historyczna orientacja na klasyfikacje i pola danych typowe dla populacji dorosłych,
– inne rytmy sprawozdawczości i zestawy metadanych niż te potrzebne w pediatrii,
– ryzyko niedopasowania procesów (np. walidacji, deduplikacji) do małoliczbowych, heterogenicznych kohort dziecięcych.
Stąd w debacie pojawia się pytanie nie tylko „czy integrować”, ale przede wszystkim „jak” i „na jakich zasadach”.
#### Integracja czy współpraca? Możliwe modele dla danych o nowotworach dziecięcych
Z perspektywy zarządczej istnieje kilka realistycznych opcji:
– integracja pełna: włączenie danych pediatrycznych do KRN z rozbudową modeli danych, słowników i reguł walidacji,
– federacja danych: pozostawienie rejestru pediatrycznego jako odrębnego modułu, ale z interoperacyjnym łączem do KRN (wspólne identyfikatory, wymiana agregatów i/lub rekordów pseudonimizowanych),
– integracja warstwy raportowej: wspólne raportowanie wskaźników krajowych przy zachowaniu odrębnych baz operacyjnych.
Niezależnie od wariantu, kluczowe są:
– mapowanie klasyfikacji i słowników (np. odwzorowanie stosowanych w pediatrii systemów klasyfikacyjnych na struktury KRN),
– interoperacyjność techniczna (API, standardy wymiany – w praktyce w ochronie zdrowia coraz częściej wykorzystuje się profile FHIR do przekazywania danych rejestrowych),
– silna pseudonimizacja i kontrola dostępu zgodnie z RODO,
– jasne role: kto odpowiada za jakość, walidację, korekty, retencję i publikację.
#### Dane o nowotworach dziecięcych: ryzyka i korzyści integracji dla szpitali i klinik
Potencjalne korzyści:
– jeden przepływ raportowania do państwa, mniej rozproszonych obowiązków,
– standaryzacja jakości danych i większa użyteczność informacji dla płatnika i regulatora,
– lepsza widoczność wyników leczenia w skali kraju i możliwość benchmarkingu.
Potencjalne ryzyka:
– okres przejściowy z dublowaniem sprawozdawczości i wzrostem obciążenia personelu,
– konieczność modyfikacji systemów HIS/EDM i integratorów,
– ryzyko utraty niektórych pól specyficznych dla pediatrii, jeśli nie zostaną włączone do nowego modelu danych,
– opóźnienia publikacji wskaźników w trakcie migracji.
#### Wpływ na raportowanie, finansowanie i jakość opieki w placówkach
Integracja (lub federacja) może przełożyć się na:
– bardziej przewidywalne wymagania sprawozdawcze i lepsze dopasowanie map potrzeb zdrowotnych do realnych obciążeń ośrodków,
– możliwość powiązania danych rejestrowych z finansowaniem świadczeń i programów lekowych (przez spójność identyfikatorów i dat zdarzeń),
– wzmocnienie audytów jakości wyników leczenia i ciągłości opieki (np. obserwacja odległych następstw).
Zarazem, bez odpowiedniej kwalifikacji danych pediatrycznych i właściwych wskaźników (np. specyficznych przeżyć, toksyczności długoterminowych), użyteczność rejestru dla ośrodków dziecięcych może być ograniczona.
#### Dlaczego to ważne dla placówek
– Strategia: sposób gromadzenia i raportowania danych onkologicznych będzie wpływać na pozycję ośrodka w sieci świadczeniodawców, udział w programach, a pośrednio na finansowanie i kontraktację.
– Operacje: integracja rejestrów oznacza realne zmiany w procesach rejestracyjnych, słownikach i systemach IT – przy braku przygotowania wzrośnie obciążenie i ryzyko błędów.
– Jakość: ujednolicone standardy i wspólny rejestr to szansa na porównywalne, rzetelne benchmarki jakości i szybsze identyfikowanie luk w opiece.
– Zaufanie i zgodność: prawidłowe wdrożenie (RODO, minimalizacja danych, kontrola dostępu) buduje zaufanie pacjentów i rodziców oraz ogranicza ryzyka prawne.
– Nauka i innowacje: spójne, wysokiej jakości dane to podstawa badań i wdrażania innowacji oraz skutecznego pozyskiwania grantów.
#### Co zrobić teraz (checklista)
– Wyznacz lidera ds. rejestrów onkologicznych:
– odpowiedzialnego za koordynację działań IT, administracji medycznej i zespołów klinicznych.
– Przegląd procesów i pól danych:
– zmapuj obecne słowniki, kody rozpoznań/procedur i kluczowe pola stosowane w pediatrii; wskaż różnice względem wymagań KRN.
– Audyt jakości danych:
– oceń kompletność, terminowość i spójność; przygotuj plan czyszczenia danych i reguły walidacji.
– Ocena zgodności prawnej:
– zaktualizuj rejestr czynności przetwarzania, klauzule informacyjne, podstawy prawne przetwarzania danych wrażliwych; przeprowadź DPIA/ocenę ryzyka, jeśli będzie rozszerzany zakres udostępniania danych.
– Przygotowanie systemów IT:
– skontaktuj się z dostawcami HIS/EDM; zweryfikuj dostępność interfejsów do eksportu danych w standardowych formatach; zaplanuj testy integracyjne.
– Szkolenia:
– przeszkol rejestratorki, analityków i personel medyczny z nowych wymagań słownikowych, kodowania i terminów raportowania.
– Komunikacja wewnętrzna i z pacjentami:
– przygotuj Q&A o celach rejestru, bezpieczeństwie danych i korzyściach; zapewnij transparentność wobec rodziców/opiekunów.
– Monitorowanie legislacji:
– śledź prace Sejmu i komunikaty instytucji prowadzących rejestry; zgłaszaj uwagi w konsultacjach publicznych (np. dot. zakresu pól pediatrycznych).
– Pilotaż:
– jeśli możliwe, weź udział w testowych przekazaniach danych i walidacjach; wykorzystaj wyniki do dopracowania procesów.
– Plan ciągłości działania:
– zabezpiecz zasoby na okres przejściowy (czas personelu, wsparcie IT) oraz harmonogram przełączeń.
#### Słowa kluczowe i standaryzacja: na co zwrócić uwagę
– Różnice klasyfikacyjne między onkologią dziecięcą a dorosłą wymagają formalnego mapowania słowników, aby uniknąć utraty informacji.
– Niezbędne są reguły pseudonimizacji i ograniczenia dostępu zgodnie z RODO, oraz jasny podział ról administrator–podmiot przetwarzający.
– Interoperacyjność powinna być osiągana poprzez uzgodnione profile wymiany danych, aby zminimalizować koszty integracji po stronie placówek.
#### Luki informacyjne i czego jeszcze nie wiemy
– Zakres i harmonogram ewentualnej integracji nie są publicznie przesądzone.
– Brakuje opublikowanych, szczegółowych specyfikacji technicznych i merytorycznych dot. wspólnego modelu danych pediatrycznych w KRN.
– Nie ma jeszcze oficjalnego planu wsparcia dla placówek (finansowanie dostosowań IT, szkolenia, narzędzia walidacji).
– Zakres obowiązków sprawozdawczych w okresie przejściowym (czy raportowanie podwójne, jakie termin) pozostaje do doprecyzowania.
W związku z powyższym rekomendowane jest działanie przygotowawcze, ale z zachowaniem elastyczności – tak, by szybko dostosować procesy po publikacji szczegółów.
#### Podsumowanie dla managerów placówek
Dla zarządów szpitali i klinik dziecięcych kluczowe jest przygotowanie organizacji na oba scenariusze: integrację danych o nowotworach dziecięcych z KRN albo ich federacyjną współpracę. W obu przypadkach wygrywają te placówki, które:
– mają uporządkowane słowniki i procesy sprawozdawcze,
– potrafią szybko zintegrować systemy IT z krajową infrastrukturą,
– dbają o jakość danych i zgodność prawną,
– budują kompetencje zespołów w zakresie kodowania i raportowania w pediatrii.
To inwestycja nie tylko w zgodność z przyszłymi wymogami, ale przede wszystkim w lepszą widoczność wyników leczenia i możliwość realnego wpływu na politykę onkologiczną w Polsce.
Źródło: https://www.rynekzdrowia.pl/Serwis-Onkologia/Dane-o-nowotworach-dzieciecych-w-Krajowym-Rejestrze-Nowotworow-Onkologia-dzieci-i-doroslych-to-dwa-rozne-swiaty,277664,1013.html