W nadchodzącym tygodniu Sejm i Senat zajmą się tematami istotnymi dla systemu ochrony zdrowia: prawami pacjenta, zdrowiem publicznym oraz opłatą cukrową. Co to może oznaczać dla funkcjonowania placówek i jakie decyzje warto przygotować już teraz?
#### Posiedzenia Sejmu i Senatu: kontekst legislacyjny i harmonogram prac
W zapowiedziach prac parlamentarnych na najbliższy tydzień znajdują się zagadnienia związane z prawami pacjenta, zdrowiem publicznym oraz opłatą cukrową. Z uwagi na to, że szczegółowy porządek obrad i treść projektów może ulegać zmianom do ostatniej chwili, a publicznie dostępne informacje są ograniczone, menedżerowie placówek powinni planować scenariuszowo i śledzić aktualizacje w oficjalnych źródłach (Sejm, Senat).
W praktyce można spodziewać się jednego z trzech scenariuszy:
– pierwszego czytania projektów z odesłaniem do komisji zdrowia,
– prac komisji nad poprawkami z szybkim powrotem na posiedzenie plenarne,
– przyjęcia poprawek w Senacie i ponownego głosowania w Sejmie.
Niezależnie od ostatecznego trybu, każdy z omawianych obszarów ma bezpośrednie przełożenie na zarządzanie placówką, ryzyka compliance i poziom kosztów operacyjnych.
Źródło: Rynek Zdrowia (link w materiałach wejściowych). Na moment przygotowania tekstu nie ma pełnego, oficjalnego brzmienia ewentualnych projektów – poniższy materiał opisuje możliwe kierunki i konsekwencje, bez podawania niezweryfikowanych liczb.
#### Prawa pacjenta – możliwe kierunki zmian i konsekwencje dla placówek
Zmiany w obszarze praw pacjenta zwykle dotyczą:
– doprecyzowania zasad dostępu do dokumentacji medycznej i sposobu jej udostępniania (w tym w kanałach elektronicznych),
– wzmocnienia pozycji Rzecznika Praw Pacjenta i procedur rozpatrywania skarg,
– regulacji dotyczących informowania pacjenta, zgody na udzielanie świadczeń, opiekuna faktycznego lub przedstawiciela ustawowego,
– zasad obecności osób bliskich, kontaktu i odwiedzin oraz standardów komunikacji,
– przejrzystości opłat za świadczenia komercyjne i świadczenia towarzyszące (np. podwyższony standard).
Implikacje dla placówek:
– konieczność aktualizacji regulaminów organizacyjnych, polityk udostępniania dokumentacji oraz wzorów upoważnień,
– wzmocnienie rejestrów zgód i procesów dokumentacyjnych (w tym integracja z EDM i systemami HIS),
– przegląd praktyk informacyjnych (tablice informacyjne, strona www, Biuletyn Informacji Publicznej podmiotów leczniczych),
– szybsze terminy i ujednolicenie ścieżki rozpatrywania skarg; potencjalnie wyższe sankcje przy naruszeniach – co wymaga lepszego nadzoru zarządczego,
– dodatkowe szkolenia personelu z komunikacji z pacjentem, szczególnie w obszarach ryzyka (SOR, izby przyjęć, oddziały o najwyższej skargowości).
#### Zdrowie publiczne – programy profilaktyczne, szczepienia, promocja zdrowia
Obrady dotyczące zdrowia publicznego często obejmują:
– ramy prawne dla programów profilaktycznych finansowanych centralnie i samorządowo,
– polityki szczepień (harmonogramy, finansowanie, dostępność),
– regulacje dotyczące profilaktyki chorób cywilizacyjnych (otyłość, cukrzyca, choroby układu krążenia),
– standardy edukacji zdrowotnej i promocji zdrowia.
Dla placówek medycznych w praktyce oznacza to:
– nowe możliwości kontraktowania świadczeń profilaktycznych, ale także wymogi sprawozdawcze i jakościowe,
– konieczność dostosowania ścieżek pacjenta do nowych interwencji przesiewowych,
– potencjalny wpływ na organizację poradni POZ i AOS (kierowanie na badania, monitorowanie wskaźników),
– wzmocnienie roli zespołów ds. promocji zdrowia oraz współpracy z samorządami i szkołami (projekty lokalne),
– zwiększone oczekiwania wobec raportowania danych i efektów zdrowotnych (KPI populacyjne).
#### Opłata cukrowa – potencjalne modyfikacje i wpływ na koszty działalności placówek
Opłata cukrowa funkcjonuje w Polsce od 2021 r. jako instrument fiskalno-zdrowotny dotyczący napojów słodzonych. Ewentualne zmiany mogą dotyczyć:
– zakresu produktów objętych opłatą,
– wyjątków i definicji (np. napoje funkcjonalne, słodziki, produkty dla określonych grup),
– sposobu naliczania i rozliczania daniny.
Co to znaczy dla placówek:
– możliwy wzrost kosztów bufetów, stołówek i vendingu, który należy uwzględnić w budżetach,
– potrzebę weryfikacji asortymentu oferowanego pacjentom i pracownikom (polityka żywieniowa, zgodność z celami zdrowia publicznego),
– renegocjacje umów z dostawcami cateringowymi i operatorami automatów,
– konieczność dostosowania komunikacji żywieniowej (np. rekomendacje dot. napojów w oddziałach pediatrycznych, diabetologicznych),
– możliwość włączenia się w programy prozdrowotne (zamiana asortymentu na produkty o mniejszej zawartości cukru).
Ponieważ brak jest publicznie potwierdzonych szczegółów projektowanych zmian, menedżerowie powinni przygotować wariantowe kalkulacje kosztów i scenariusze zaopatrzenia.
#### Ryzyka compliance i kontroli: RPP, NFZ, sanepid i inni interesariusze
Zmiany regulacyjne aktywują nadzór kilku instytucji:
– Rzecznik Praw Pacjenta – skargi, postępowania wyjaśniające, rekomendacje systemowe,
– NFZ – kontrola realizacji świadczeń, sprawozdawczość, wskaźniki jakości,
– Państwowa Inspekcja Sanitarna – nadzór nad żywieniem, vendingiem, warunkami epidemiologicznymi,
– UODO – ochrona danych osobowych w dokumentacji i komunikacji z pacjentem,
– organy założycielskie i samorząd terytorialny – koordynacja programów zdrowia publicznego.
Dobre przygotowanie obejmuje mapowanie procesów ryzyka, przypisanie odpowiedzialności i gotowość do szybkiej aktualizacji dokumentacji wewnętrznej oraz szkoleń.
#### Dlaczego to ważne dla placówek
– Bezpośrednie koszty i przychody: zmiany w opłacie cukrowej i programach zdrowia publicznego wpływają na budżety, a potencjalne modyfikacje umów z NFZ – na strumienie przychodów i rozliczenia.
– Ryzyko reputacyjne: prawa pacjenta są jednym z najczęściej nagłaśnianych obszarów przez media i RPP; pojedyncze naruszenia uderzają w zaufanie do całej placówki.
– Sprawność operacyjna: nawet drobne korekty w procedurach (np. wydawanie dokumentacji, zgody) mają efekt skali przy wysokiej liczbie świadczeń.
– Konkurencyjność: placówki szybciej wdrażające standardy praw pacjenta i promocji zdrowia poprawiają satysfakcję pacjentów i wyniki jakościowe.
– Zgodność i kary: niewdrożenie zmian może skutkować sankcjami administracyjnymi lub finansowymi oraz problemami w kontraktowaniu.
#### Co zrobić teraz (checklista)
– Monitorować źródła:
– Śledź sejm.gov.pl i senat.gov.pl (porządek obrad, druki, biuletyny komisji).
– Zapisz alerty na stronach RPP, NFZ, MZ i GIS.
– Przegląd praw pacjenta:
– Zaktualizuj tablice informacyjne, stronę www i procedury udostępniania dokumentacji.
– Zweryfikuj wzory zgód, pełnomocnictw i upoważnień do informacji.
– Sprawdź ścieżkę i terminy obsługi skarg; wyznacz właściciela procesu.
– Dokumentacja i dane:
– Upewnij się, że EDM/HIS odzwierciedla ewentualne zmiany w statusach zgód i upoważnień.
– Przetestuj wydawanie dokumentacji w kanałach elektronicznych zgodnie z RODO i ustawą o prawach pacjenta.
– Zdrowie publiczne:
– Zmapuj obecne programy profilaktyczne i gotowość do rozszerzenia świadczeń.
– Przygotuj wskaźniki jakości i raportowania (POZ/AOS).
– Opłata cukrowa i żywienie:
– Zrób inwentaryzację vendingu, bufetów i umów cateringowych.
– Opracuj wariantowe koszyki asortymentu o obniżonej zawartości cukru.
– Zaplanuj renegocjacje klauzul cenowych z dostawcami.
– Finanse i zakupy:
– Przygotuj scenariusze budżetowe (bazowy, umiarkowany, wysoki wpływ).
– Zaktualizuj politykę zakupową o kryteria prozdrowotne.
– Szkolenia:
– Zaplanuj krótkie szkolenia dla personelu z praw pacjenta i komunikacji.
– Wdróż briefing dla rejestracji, SOR i izb przyjęć.
– Komunikacja:
– Przygotuj Q&A dla pacjentów dot. praw i dostępu do dokumentacji.
– Zaktualizuj politykę informacji o świadczeniach komercyjnych i opłatach dodatkowych.
– Audyt wewnętrzny:
– Wykonaj szybki audyt zgodności procesów „patient-facing”.
– Sprawdź zgodność z wymogami sanitarno-epidemiologicznymi w obszarze żywienia.
– Governance:
– Wyznacz zespół zadaniowy (prawnik, pielęgniarka oddziałowa, przedstawiciel IT, administracja) do wdrożeń legislacyjnych.
– Przygotuj matrycę odpowiedzialności i harmonogram wdrożeń z kamieniami milowymi.
#### Pytania, które warto zadać dostawcom i partnerom
– Czy nasze umowy cateringowe i vendingowe mają klauzule umożliwiające szybkie dostosowanie asortymentu i cen?
– Czy dostawca HIS/EDM zapewni aktualizację modułów zgód, upoważnień i udostępniania dokumentacji bez przestojów?
– Jakie wsparcie szkoleniowe oferują partnerzy (ubezpieczyciele, firmy technologiczne) w obszarze praw pacjenta?
– Czy samorząd planuje programy zdrowia publicznego, w które można włączyć placówkę (profilaktyka, edukacja)?
– Jak planujemy mierzyć i raportować efekty zdrowotne wynikające z działań profilaktycznych?
#### Oś czasu legislacyjna – jak śledzić i wdrażać przepisy w praktyce
– Etap 1: Inicjatywa i pierwsze czytanie – przegląd projektów, identyfikacja wpływu, wstępne planowanie.
– Etap 2: Prace komisji – analiza poprawek, przygotowanie dokumentacji wewnętrznej i wzorów.
– Etap 3: Drugie i trzecie czytanie – finalizacja planów wdrożeniowych, wstępne szkolenia.
– Etap 4: Senat – weryfikacja poprawek; korekty planu wdrożenia.
– Etap 5: Podpis i publikacja – przegląd vacatio legis; uruchomienie wdrożenia, komunikacja.
– Etap 6: Wejście w życie – audyt zgodności po 30/60/90 dniach, korekty operacyjne.
Dobre praktyki:
– Zachowaj jeden, aktualny rejestr wymagań prawnych i statusu wdrożeń.
– Wdrażaj zmiany w modelu „pilotaż – skalowanie” (np. jeden oddział przed całą placówką).
– Dokumentuj decyzje i przesłanki (compliance file) na potrzeby ewentualnych kontroli.
#### Podsumowanie i zastrzeżenie
W najbliższym tygodniu Sejm i Senat mogą podjąć prace nad obszarami kluczowymi dla zarządzania podmiotami leczniczymi: prawami pacjenta, zdrowiem publicznym i opłatą cukrową. Brak jest na dziś pełnych, oficjalnych danych o treści ewentualnych zmian – rekomendowane jest ścisłe monitorowanie źródeł i przygotowanie planów wariantowych. Placówki, które proaktywnie zmapują ryzyka, dostosują procedury i zbudują kompetencje zespołów, zyskają przewagę: ograniczą ryzyko sankcji, poprawią satysfakcję pacjentów i utrzymają kontrolę nad kosztami operacyjnymi.
Źródło: https://www.rynekzdrowia.pl/Polityka-zdrowotna/W-nadchodzacym-tygodniu-posiedzenia-Sejmu-i-Senatu-prawa-pacjenta-zdrowie-publiczne-oplata-cukrowa,277404,14.html
Jeśli potrzebujesz dedykowanego briefingu dla zarządu i gotowych wzorów dokumentów (procedury udostępniania dokumentacji, rejestry zgód, checklista audytu), wskaż profil placówki i skalę działalności – przygotujemy wersję dopasowaną do Twojego podmiotu.