W Wigilię 2025 roku wchodzi przełomowy przepis. Pracodawcy niezadowoleni
#### Wigilia 2025 – przełomowy przepis a organizacja pracy w placówkach medycznych
Z zapowiedzi medialnych wynika, że od 24 grudnia 2025 r. zacznie obowiązywać regulacja istotnie zmieniająca status Wigilii na rynku pracy – prawdopodobnie w kierunku ustawowego dnia wolnego lub przynajmniej ograniczenia czasu pracy. Dla podmiotów leczniczych oznacza to konieczność dostosowania grafików, dyżurów i zasad wynagradzania w okresie o wzmożonej absencji i szczególnej wrażliwości operacyjnej. Placówki będą musiały wyważyć dwa cele: zapewnienie ciągłości udzielania świadczeń i zgodność z prawem pracy.
Na moment przygotowania niniejszego opracowania media podkreślają brak pełnych danych co do ostatecznego brzmienia przepisów i zakresu wyjątków dla sektorów wrażliwych, w tym ochrony zdrowia. Warto więc planować wariantowo, monitorować dziennik ustaw i komunikaty resortów oraz wprowadzić tymczasowe procedury umożliwiające szybkie dostosowanie, gdy szczegóły zostaną opublikowane.
Źródło doniesień: Rynek Zdrowia – https://www.rynekzdrowia.pl/Polska-i-swiat/W-Wigilie-2025-roku-wchodzi-przelomowy-przepis-Pracodawcy-niezadowoleni,277598,15.html
#### Co w praktyce może oznaczać nowy przepis dla pracodawców i pracowników ochrony zdrowia
– Jeśli Wigilia stanie się ustawowym dniem wolnym – placówki ograniczą planową działalność (poradnie, diagnostyka planowa), a pracę będą wykonywać głównie zespoły dyżurowe i oddziały o charakterze całodobowym. Kluczowe będzie rozróżnienie, czy przepisy obejmą wszystkich pracodawców, czy przewidzą szczególne zasady dla podmiotów zapewniających ciągłość świadczeń.
– Jeśli przepisy wprowadzą skrócony dzień pracy – trzeba przełożyć wizyty planowe, zmienić godziny pracy rejestracji, laboratoriów, pracowni diagnostycznych i aptek szpitalnych. Należy też zadbać o zgodność z normami odpoczynku dobowego i tygodniowego.
– W obu wariantach pojawia się pytanie o rekompensaty dla pracujących w Wigilię: dodatki, czas wolny, odrębne zasady dla personelu medycznego na dyżurach i w systemach równoważnych. Bez ostatecznego brzmienia przepisów nie należy z góry przyjmować konkretnych stawek – potrzebna będzie aktualizacja regulaminów płacowych po publikacji ustawy/rozporządzenia.
#### Ryzyka kadrowe i operacyjne w Wigilię 2025
– Kadry i grafiki: grudzień jest miesiącem o wysokim obciążeniu urlopowym, a Wigilia dodatkowo kumuluje wnioski o wolne. Trzeba wcześniej zamknąć grafiki, by nie naruszyć norm czasu pracy (m.in. 11 godzin nieprzerwanego odpoczynku dobowego i 35 godzin tygodniowego – o ile nie zostaną wprowadzone wyjątki).
– Ciągłość świadczeń i dyżury: oddziały ostrych przyjęć, SOR, NPL, intensywna terapia, anestezjologia, położnictwo i neonatologia wymagają minimalnych obsad niezależnie od nowych zasad. Warto zmapować minimalną obsadę krytyczną i zweryfikować listy rezerwowe.
– Łańcuch diagnostyczny i zaplecze: Wigilia wpływa na dostępność laboratoriów zewnętrznych, transportu medycznego, dostawców (gazy medyczne, leki, żywienie), serwisów technicznych i IT. Należy potwierdzić SLA i godziny dostępności w dniu 24 grudnia.
– Systemy informatyczne i telemedycyna: krótsza/dnia wolnego praca recepcji zwiększa obciążenie kanałów zdalnych. Potrzebne są komunikaty w aplikacjach pacjenckich, w call center i na stronach www, oraz test planów ciągłości działania dla e-rejestracji.
– Bezpieczeństwo pacjenta: mniejsze obsady i „świąteczny rytm” podnoszą ryzyko opóźnień i błędów. Dobrą praktyką są checklisty przekazań dyżurów, dodatkowe briefingi bezpieczeństwa oraz jasno opisane ścieżki eskalacji klinicznej.
#### Wigilia 2025 a koszty, wynagrodzenia i budżety placówek medycznych
Nie znając ostatecznego kształtu przepisów, należy przygotować scenariusze kosztowe:
– Scenariusz dnia wolnego: ograniczenie przychodów z działalności planowej (poradnie, diagnostyka), możliwe dodatki lub czas wolny dla personelu pełniącego dyżury. Konieczne może być przesunięcie harmonogramu wykonania kontraktów z płatnikami.
– Scenariusz skróconego dnia pracy: mniejszy spadek przychodów, ale dodatkowe koszty wynikające z kumulacji świadczeń przed/po Wigilii oraz ryzyka nadgodzin operacyjnych.
– Wynagrodzenia: w zależności od przepisów może pojawić się obowiązek dodatkowej rekompensaty lub ekwiwalentów dla pracujących w Wigilię. Należy też rozróżnić skutki dla różnych podstaw zatrudnienia (umowa o pracę, umowy cywilnoprawne, kontrakty B2B) i odpowiednio uregulować je w umowach.
#### Zgodność z prawem pracy i regulaminami – na co zwrócić uwagę
– Regulaminy pracy i wynagradzania: wprowadzenie nowej kategorii dnia (wolny/krótszy) wymaga aktualizacji zapisów dot. godzin pracy, dyżurów medycznych, dodatków i zasad rekompensaty.
– Ewidencja czasu pracy: systemy RCP i moduły kadrowo-płacowe powinny znać nową definicję dnia 24 grudnia – inaczej naliczenia mogą być błędne.
– Grafiki a normy odpoczynku: szczególnie w równoważnych systemach czasu pracy i przy dyżurach medycznych trzeba zweryfikować, czy skrót/zwolnienie z pracy w Wigilię nie powoduje naruszeń odpoczynku tygodniowego.
– Wyjątki sektorowe: podmioty lecznicze zazwyczaj podlegają regułom zapewniającym ciągłość pracy; warto monitorować, czy przepisy przewidują odrębne zasady lub wyjątki i jakie są ich warunki.
#### Relacje z pacjentami: dostępność, komunikacja, bezpieczeństwo
– Planowanie wizyt: aby uniknąć spiętrzenia kolejek, z wyprzedzeniem przełóż wizyty planowe z 24 grudnia i zaproponuj pacjentom alternatywy (teleporada, wcześniejszy termin, zmiana lokalizacji).
– Komunikacja: spójna informacja o godzinach pracy w Wigilię 2025 na stronie www, w social mediach, w infolinii, SMS/aplikacji i w placówce. Warto dodać wskazówki dotyczące NPL/SOR i recept kontynuacyjnych.
– Bezpieczne minimum: określ, które procedury planowe są dopuszczalne, a które należy przenieść po 24/12. Dla oddziałów całodobowych przygotuj tryb „świąteczny” z wyznaczonym lekarzem koordynującym.
#### Dlaczego to ważne dla placówek
– Ryzyko prawne i finansowe: nieprawidłowe naliczenia wynagrodzeń czy naruszenie norm czasu pracy mogą skutkować roszczeniami pracowniczymi i sankcjami kontrolnymi. Dodatkowo każda zmiana reżimu dnia pracy wpływa na przychody i marże.
– Ciągłość świadczeń: ochrona zdrowia nie może „zatrzymać się” na dzień wolny. Placówki muszą łączyć wymogi nowego prawa z obowiązkiem nieprzerwanego udzielania świadczeń.
– Wizerunek i satysfakcja pacjenta: czytelne zasady dostępności w Wigilię ograniczą frustrację pacjentów i zmniejszą obciążenie infolinii.
– Zarządzanie personelem: dobrze zaplanowane dyżury i jasne zasady rekompensaty poprawiają morale zespołu w newralgicznym okresie świątecznym.
– Przygotowanie do łańcucha skutków: Wigilia poprzedza dni ustawowo wolne (25–26 grudnia), co wymaga skoordynowania dyżurów, zabezpieczenia leków, krwi, transportu i wsparcia technicznego na kilka dni.
#### Co zrobić teraz (checklista)
– Monitoruj legislację: śledź Dziennik Ustaw, komunikaty ministerstw (MRPiPS, MZ), PIP oraz interpretacje prawne dla ochrony zdrowia.
– Przygotuj dwa scenariusze: dzień wolny vs. skrócony czas pracy w Wigilię – z analizą kosztów, wpływu na kontrakty i kadrę.
– Zaktualizuj regulaminy: przygotuj wersje robocze zmian w regulaminie pracy i wynagradzania (dodatki/rekompensaty, ewidencja czasu, dyżury).
– Zweryfikuj systemy kadrowo‑płacowe: skonfiguruj RCP i payroll pod nową kategorię dnia oraz przetestuj naliczenia.
– Zaplanuj grafiki i dyżury: zmapuj minimalne obsady krytyczne, stwórz listy rezerwowe, zabezpiecz obsadę NPL/SOR i oddziałów ostrych.
– Skontaktuj się z dostawcami: potwierdź dostępność laboratoriów, transportu, serwisów IT/biomedu, dostaw leków i mediów w dniach 23–26 grudnia.
– Opracuj plan komunikacji: przygotuj i zaplanuj publikację informacji dla pacjentów (www, infolinia, SMS, aplikacja), w tym ścieżki pilnej pomocy.
– Przeplanuj świadczenia planowe: zidentyfikuj procedury do przesunięcia i zarezerwuj „buforowe” sloty w kalendarzach w grudniu/styczniu.
– Zadbaj o bezpieczeństwo: wdroż dodatkowe briefingi i checklisty dyżurowe, doprecyzuj ścieżki eskalacji medycznej.
– Uporządkuj umowy cywilnoprawne/kontraktowe: dodaj klauzule dot. pracy w Wigilię, wynagrodzenia i trybu rekompensaty zgodnie z nowymi przepisami.
– Przeprowadź symulację obciążenia call center i telemedycyny: przygotuj skrypty na najczęstsze pytania i komunikaty IVR.
– Zaplanuj kontrole wewnętrzne: po Wigilii zweryfikuj poprawność naliczeń i zgodność z grafikami; skoryguj procesy przed kolejnym rokiem.
#### Co pozostaje niejasne – braki danych i harmonogram
– Ostateczne brzmienie przepisów: na dziś media informują o „przełomowej” zmianie w Wigilię 2025, ale nie opublikowano pełnej treści aktu prawnego. Nie należy zatem przesądzać konkretnych stawek dodatków, wyjątków sektorowych ani trybu rekompensaty.
– Zakres wyjątków dla ochrony zdrowia: nie wiadomo, czy przewidziane zostaną szczególne zasady dla podmiotów leczniczych zapewniających całodobowe udzielanie świadczeń.
– Akty wykonawcze i interpretacje: możliwe, że po publikacji ustawy pojawią się wytyczne resortowe i interpretacje PIP/MZ – warto je uwzględnić zanim wejdą w życie zmiany w regulaminach i systemach.
Podsumowanie: niezależnie od ostatecznej formy regulacji, dla managerów placówek medycznych kluczowe jest teraz przygotowanie scenariuszy działania, aktualizacja dokumentów wewnętrznych i systemów, wcześniejsze zaplanowanie grafików oraz spójna komunikacja z pacjentami i personelem. Podejście „plan A/plan B” z szybkim przełączeniem po publikacji przepisów pozwoli ograniczyć ryzyka prawne, finansowe i operacyjne, które w okresie świątecznym narastają szczególnie szybko.