Zawód pielęgniarki, ustawa o jakości, rynek apteczny – w dniach 7–9 października Sejm ma kontynuować prace nad regulacjami kluczowymi dla ochrony zdrowia. Poniżej przedstawiamy uporządkowany przegląd kierunków, które mogą trafić pod obrady, oraz praktyczne wnioski dla managerów placówek.
#### Sejm 7–9 października: co może znaleźć się w porządku obrad
Według publikacji branżowych (m.in. Rynek Zdrowia) podczas posiedzenia 7–9 października mogą powrócić tematy: zawód pielęgniarki, ustawa o jakości w ochronie zdrowia i bezpieczeństwie pacjenta oraz regulacje dotyczące rynku aptecznego. Na moment przygotowania artykułu szczegółowy porządek posiedzenia oraz brzmienie ewentualnych poprawek nie były publicznie dostępne w pełnym zakresie. Oznacza to, że kierunki i tempo prac mogą ulec zmianie, a finalne rozwiązania warto weryfikować bezpośrednio w materiałach Sejmu i RCL.
Dla kadry zarządzającej istotne jest, że każdy z wymienionych obszarów wiąże się z ryzykami compliance, zmianami w organizacji pracy i potencjalnym wpływem na finansowanie świadczeń. Dobrą praktyką jest przygotowanie wariantowych scenariuszy wdrożeniowych, zanim pojawią się ostateczne przepisy.
#### Zawód pielęgniarki – potencjalne zmiany istotne dla dyrektorów i HR
Dyskusja o zawodzie pielęgniarki od lat koncentruje się na trzech wątkach: kompetencjach zawodowych, normach zatrudnienia i ścieżkach rozwoju. Jeżeli temat trafi na agendę, placówki mogą spodziewać się jednego lub kilku z poniższych kierunków (zakres i terminy pozostają do potwierdzenia):
– Zakres kompetencji i samodzielności: porządkowanie katalogu świadczeń możliwych do realizacji samodzielnie przez pielęgniarki i położne (w tym ordynacja wybranych wyrobów medycznych, kontynuacja recept, kwalifikacja do szczepień). Może to wymagać aktualizacji procedur, upoważnień i szkoleń wewnętrznych.
– Normy zatrudnienia i struktura zespołów: ewentualne doprecyzowanie norm na oddziałach i w AOS/POZ skutkuje koniecznością przeglądu grafików, relokacji FTE i planów rekrutacyjnych. Organizacje powinny mieć przygotowaną analizę luki kompetencyjnej.
– Kształcenie podyplomowe i rozwój: możliwe wsparcie dla specjalizacji czy kursów kwalifikacyjnych. Dla placówek to szansa na programy retencyjne (umowy lojalnościowe, ścieżki kariery) oraz lepsze dopasowanie ról (pielęgniarka zaawansowanej praktyki, koordynator).
– Wynagrodzenia a kwalifikacje: każda nowa klasyfikacja kwalifikacji może wymagać przeglądu siatki płac w oparciu o rzeczywiste kompetencje i zakresy odpowiedzialności.
– Dokumentacja i systemy IT: w razie rozszerzenia uprawnień do ordynacji konieczne jest dostosowanie uprawnień w systemach EDM, e-Recepty i w obiegu zgód.
W praktyce dyrektorzy powinni połączyć HR, jakość i IT w jeden strumień projektowy, aby uniknąć opóźnień i błędów wdrożeniowych.
#### Ustawa o jakości i bezpieczeństwie pacjenta – wymagania dla systemu zarządzania
Ustawa o jakości (często nazywana ustawą o jakości i bezpieczeństwie pacjenta) ma na celu podniesienie standardów zarządzania jakością i kultury bezpieczeństwa w placówkach. W debacie publicznej najczęściej pojawiają się elementy, które – jeśli zostaną procedowane – mogą oznaczać dla podmiotów leczniczych:
– Systemowe podejście do jakości: formalne udokumentowanie i stosowanie polityk jakości, mierników i cykli doskonalenia. Może to obejmować wymagania dotyczące raportowania wskaźników jakościowych.
– Zdarzenia niepożądane: wzmocnienie obowiązków w zakresie zgłaszania, analiz przyczyn źródłowych, działań korygujących oraz budowania „kultury no-blame” (kultura bezpieczeństwa). W praktyce konieczne będą jasne kanały raportowania i szkolenia.
– Jawność i mierniki: możliwe upublicznianie wybranych wskaźników jakości, co zwiększa presję na stabilność procesów klinicznych i rzetelność dokumentacji.
– Akredytacja lub inne formy weryfikacji: potencjalny nacisk na zewnętrzne oceny jakości (akredytacja, audyty). Wymaga to przygotowania zespołów, harmonogramów przeglądów i przeglądu ryzyk.
– Rola kierownictwa: większa odpowiedzialność zarządczą za zapewnienie zasobów dla jakości (kadry, szkolenia, narzędzia analityczne), a także nadzór nad zgodnością z przepisami.
Z punktu widzenia managerów kluczowe jest mapowanie procesów wysokiego ryzyka (np. farmakoterapia, transfuzje, zabiegi inwazyjne), zapewnienie spójności między EDM a praktyką kliniczną oraz włączenie mierników jakości do cyklicznych przeglądów kierowniczych.
#### Rynek apteczny – możliwe regulacje i ich wpływ na szpitale i AOS/POZ
Zagadnienia rynku aptecznego, które mogą powrócić na agendę, to m.in. zasady prowadzenia aptek, dyżury i dostępność, opieka farmaceutyczna oraz bezpieczeństwo łańcucha dostaw. Dla placówek medycznych konsekwencje mogą obejmować:
– Dostępność leków: zmiany w zasadach dyżurów i zaopatrzenia aptek mogą wpływać na realizację recept po wypisie i ciągłość terapii. Warto zawczasu zmapować lokalny ekosystem aptek i alternatywne ścieżki pacjenta.
– Współpraca z farmaceutami: rozwój opieki farmaceutycznej i farmacji klinicznej sprzyja wdrożeniu konsyliów terapeutycznych i przeglądów lekowych, co ogranicza polipragmazję i zdarzenia niepożądane.
– Łańcuch dostaw i braki leków: możliwe uszczelnienia lub obowiązki raportowe w hurtowym i detalicznym obrocie lekami. Szpitale powinny mieć plany ciągłości działania oraz listy zamienników terapeutycznych.
– Receptura i ordynacja: doprecyzowanie zasad ordynacji (w tym kontynuacji przez pielęgniarki) wymaga przeglądu uprawnień w systemach, a także komunikacji z aptekami o sposobie realizacji.
Dobrą praktyką jest włączenie farmaceuty (szpitalnego lub współpracującego) do komitetu ds. bezpieczeństwa farmakoterapii i jakości.
#### Dlaczego to ważne dla placówek
– Ryzyko regulacyjne i finansowe: nowe obowiązki mogą wiązać się z kosztami wdrożeń, audytów i szkoleń oraz potencjalnymi sankcjami za niezgodność.
– Kadry i retencja: zmiany w zawodzie pielęgniarki to zarówno wyzwanie (dostępność specjalistów), jak i szansa na zwiększenie samodzielności i atrakcyjności pracy.
– Jakość i reputacja: jawność wskaźników jakości i zdarzeń niepożądanych wpływa na ocenę placówki przez pacjentów i płatnika.
– Ciągłość terapii: regulacje rynku aptecznego wpływają na realną dostępność leków, a więc także na wyniki leczenia i readmisje.
– Transformacja cyfrowa: dostosowania w EDM, e-Recepcie i raportowaniu wymagają ścisłej współpracy IT, kliniki i administracji.
– Konkurencyjność: placówki szybciej adaptujące standardy jakości i rozwój kompetencji pielęgniarskich zyskują przewagę w kontraktowaniu i wizerunku.
#### Co zrobić teraz (checklista)
– Monitorować źródła: na bieżąco śledzić porządek obrad na stronie Sejmu, projekty w RCL i komunikaty MZ/NFZ; wyznaczyć osobę odpowiedzialną za monitoring.
– Przeprowadzić szybki gap analysis:
– Zawód pielęgniarki: aktualna struktura kompetencji, upoważnienia, potrzeby szkoleniowe, normy zatrudnienia vs. obłożenie.
– Jakość i bezpieczeństwo: procedury zgłaszania zdarzeń, mierniki jakości, gotowość do audytów, kultura bezpieczeństwa.
– Farmakoterapia: współpraca z aptekami, ryzyka w łańcuchu dostaw, przeglądy lekowe, zamienniki terapeutyczne.
– Przygotować wariantowe plany wdrożeń z budżetem i harmonogramem na różne scenariusze legislacyjne.
– Zaktualizować matrycę uprawnień w systemach EDM/e-Recepta pod kątem możliwej rozszerzonej ordynacji pielęgniarskiej.
– Wzmocnić komitet ds. jakości i bezpieczeństwa, włączając przedstawicieli pielęgniarstwa, farmacji i IT; zaplanować cykliczne przeglądy ryzyka.
– Zaprojektować plan komunikacji wewnętrznej: krótkie briefy dla ordynatorów, oddziałowych, rejestracji i apteki szpitalnej.
– Zaplanować szkolenia „just-in-time”: zgłaszanie zdarzeń, analiza przyczyn źródłowych, aktualizacja procedur ordynacji i realizacji recept.
– Zweryfikować umowy i procedury współpracy z aptekami (szpitalnymi i ogólnodostępnymi) oraz ścieżki pacjenta po wypisie.
– Przygotować KPI i dashboard jakościowy do raportowania dla zarządu, z uwzględnieniem potencjalnych wskaźników ustawowych.
– Skonsultować kluczowe wątki prawne z doradcą lub radcą prawnym, aby zabezpieczyć zgodność działań.
#### Zarządzanie ryzykiem i szansami – podejście projektowe
– Priorytetyzacja: skoncentruj się na obszarach o najwyższym wpływie klinicznym i finansowym (farmakoterapia, oddziały o wysokim ryzyku).
– Szybkie zwycięstwa: wdrażaj rozwiązania niewymagające legislacji (np. standaryzacja zgłoszeń zdarzeń, przeglądy lekowe, checklisty).
– Integracja danych: połącz dane z EDM, apteki i raportowania jakości w jednym widoku; ułatwi to reagowanie na wymagania sprawozdawcze.
– Kultura bezpieczeństwa: promuj raportowanie bez obwiniania, zapewnij sprzężenie zwrotne i ucz z incydentów.
#### Jak śledzić prace i przygotować się na zmiany proceduralne
– Sprawdzaj komunikaty: porządek obrad Sejmu, Biuletyn Informacji Publicznej Ministerstwa Zdrowia, komunikaty NFZ.
– Weryfikuj brzmienie przepisów: korzystaj z Rządowego Centrum Legislacji, aby pracować na aktualnych wersjach projektów.
– Testuj procesy: przeprowadź ćwiczenia „table-top” dla scenariuszy zmian (np. rozszerzona ordynacja, nowe raportowanie jakości).
– Zaplanuj wdrożenie etapowe: od pilotażu na jednym oddziale do skalowania w całej placówce po doprecyzowaniu wymagań.
Na dziś brak pełnych danych co do ostatecznego zakresu i harmonogramu prac legislacyjnych w trakcie posiedzenia 7–9 października. Rekomendujemy podejście oparte na gotowości operacyjnej: monitorowanie zmian, szybka analiza wpływu i elastyczne wdrożenia. To minimalizuje ryzyko przestojów i pozwala wykorzystać potencjalne szanse (lepsze wyniki jakościowe, większa samodzielność zespołów, lepsza współpraca z aptekami).
Źródło: Rynek Zdrowia (materiał zapowiadający możliwe punkty agendy). W celu potwierdzenia szczegółów należy sięgnąć do oficjalnych publikacji Sejmu i RCL.